Deep tech zmienia oblicze biznesu i świata

Deep tech to technologie, których poszukują Amazon, Google i Apple. Innowacyjne rozwiązania są przyszłością firm i szansą na jeszcze większą kasę. W Europie Wschodniej w tej dyscyplinie rządzi Polska. Ale aby zanurzyć się w głęboką technologię, nie wystarczy jedynie pomysł. Jak więc odnieść spektakularny sukces?

Choć termin deep tech odnosi się do najbardziej innowacyjnych i zaawansowanych technologicznie projektów, jego geneza liczy sobie już kilka dziesięcioleci. Po raz pierwszy nazwa ta pojawiła się najprawdopodobniej w latach 60. ubiegłego wieku w kontekście firmy Reyton Technologies.

Współczesna definicja deep tech i wprowadzenie jej na stałe do języka biznesowego to jednak zasługa Swati Chaturvedi, współzałożycielki firmy Propel(x). Chaturvedi określiła start-upy deep tech jako „firmy powstałe na podstawie odkrycia naukowego lub prawdziwej innowacji technologicznej”.

Projekty zasługujące na miano „głębokich technologii” powinny być unikalne, przełomowe, a także dostarczać rozwiązanie technologiczne trudne do odtworzenia w inny sposób. Innymi słowy, powinny przewyższać już istniejące technologie.

Wyzwania deep techu: głębokie technologie vs płytkie technologie

W kontekście biznesowym start-upy z sektora deep tech wyróżniają trzy kluczowe cechy: wysoki potencjał wywierania wpływu zarówno na rynek, jak i świat, duże wymagania kapitałowe oraz długi czas potrzebny na osiągnięcie dojrzałości rynkowej. Jak w praktyce cechy te mogą wpłynąć na sukces bądź ewentualne zawirowania wokół projektu?

(Źródło: badanie Boston Consulting Group i Hello Tomorrow)

Zacznijmy, przewrotnie, od trzeciego punktu. Jak nietrudno się domyślić, dostarczenie naprawdę innowacyjnego rozwiązania wymaga od przedsiębiorców wytrwałości. Spowodowane jest to przede wszystkim relatywnie długim czasem wprowadzania projektu na rynek. Przejście od etapu badań do praktycznego wdrożenia technologii trwa dłużej niż w przypadku start-upów wykorzystujących powszechnie istniejące rozwiązania, czyli shallow tech, takie jak aplikacje mobilne czy e-commerce.

Implementację rozwiązania nierzadko musi poprzedzić okres testów, budowanie i rozwój prototypów czy sprawdzanie różnych materiałów i rozwiązań.

Ten relatywnie dłuższy czas przekłada się oczywiście na wymagania kapitałowe. Dłuższy czas od rozpoczęcia prac nad projektem do momentu otrzymania końcowego produktu wymaga odpowiedniego sposobu finansowania, uwzględniającego konieczność dodatkowych prac rozwojowych czy testów.

Jednak utrudnienia te potrafi skutecznie zrównoważyć pierwsza kluczowa cecha projektów deep tech, jaką jest duży potencjał wywierania wpływu na rynek, i to również w ujęciu globalnym. Ten potencjał leżący w „głębokich technologiach” podkreśla Adam Straczyński, Business Development Director w firmie BlueSoft:

– Przedsięwzięcia deep tech stanowią mniejszość wśród start-upów, ale ich potencjalny wpływ jest ogromny, ponieważ koncentrują się na złożonych, wielkoskalowych problemach. Cechą wspólną projektów z zakresu deep tech, które odniosły sukces, jest współpraca ekspertów z różnych dziedzin (inżynierów, przedsiębiorców, naukowców, inwestorów) w celu wypracowania zupełnie nowego rozwiązania, które kompleksowo rozwiąże dany problem. Współpraca talentów akademickich ze światem biznesu, w szczególności na etapie R&D, może stanowić odpowiedź na wiele wyzwań, przed którymi ludzkość stoi dzisiaj i przed którymi stanie w przyszłości. Dla samej firmy zaś oznacza to zdobycie przewagi konkurencyjnej w najtrudniejszym etapie jej istnienia, czyli na starcie. Tym samym, rozwiązując określony, złożony problem, tworzymy niszę, w której możemy zaistnieć i będziemy liderem.

– Wyobraźmy sobie bowiem taką sytuację: udało nam się opracować innowacyjną tkaninę, mogącą chronić przed bardzo niskimi temperaturami, a jednocześnie wyjątkowo elastyczną i ognioodporną. Szansa na przyjęcie takiego rozwiązania przez rynek jest stosunkowo wysoka, ponieważ proponujemy produkt o właściwościach, jakich do tej pory nie było, a zarazem istniało na niego spore zapotrzebowanie, np. wśród osób uprawiających sporty ekstremalne czy służb mundurowych. Nasza tkanina nie tylko może wprowadzić radykalną zmianę na rynku, ale również stworzyć nową jego gałąź, od razu plasując nas w roli jej lidera, nierzadko przy braku bezpośredniej konkurencji.

Jak deep tech może zmienić świat?

Choć definicja deep tech zatacza coraz szersze kręgi, eksperci zgodnie wskazują kilka wyróżniających się zagadnień technologicznych, charakterystycznych do tego sektora. Przypatrzmy się, w jakich dziedzinach można upatrywać swoich szans, analizując start-upy, którym udało się na tych rynkach zaistnieć.

Sztuczna inteligencja (AI) – praca nad algorytmami mogącymi wykonywać zaawansowane czynności, wcześniej „zarezerwowane” dla ludzkiego umysłu.

• AGICortex – polska firma zajmująca się m.in. tworzeniem technologii AI zoptymalizowanej pod kątem autonomicznych maszyn w świecie fizycznym. AGICortex pracuje także nad stworzeniem generalnej sztucznej inteligencji (AGI), której celem jest dorównanie ludzkiej zdolności uczenia się.
• Nuritas – platforma wykorzystująca sztuczną inteligencję do wyszukiwania bioaktywnych peptydów o właściwościach prozdrowotnych.

Nowoczesne materiały – to szerokie pojęcie obejmuje zarówno modyfikację już istniejących tworzyw naturalnych i syntetycznych, jak i tworzenie zupełnie nowych surowców. Kluczowe jest poprawianie właściwości takich jak wytrzymałość, przewodnictwo czy przepuszczalność.

• INBRAIN Neuroelectronics wykorzystuje grafen do tworzenia inteligentnych implantów neuronowych. Firma ta wykorzystuje w swoich projektach także sztuczną inteligencję oraz uczenie maszynowe, by tworzyć interfejsy neuroelektroniczne służące leczeniu zaburzeń mózgu.

Biotechnologia – interdyscyplinarne połączenie nauk przyrodniczych z szeroko pojętą inżynierią, mogące odpowiadać na wiele współczesnych potrzeb świata, m.in. wyżywienie rosnącej populacji czy opracowywanie leków przeciwko chorobom cywilizacyjnym.

• Bioceltix – rodzima firma, wykorzystująca mezenchymalne komórki macierzyste do tworzenia innowacyjnych leków weterynaryjnych.
• Pollenity – bułgarski start-up, który bazując na czujnikach i algorytmach biologicznych, analizuje zdrowie i produktywność pszczół.

Fotonika – wykorzystanie światła w postaci fotonów do przesyłania informacji, wytwarzania energii, obróbki materiałów czy medycyny.

• Fluence – polska spółka zajmująca się projektowaniem wyjątkowo odpornych na wstrząsy i warunki środowiskowe laserów femtosekundowych.

Robotyka, automatyka – tworzenie robotów i kierowanie ich ruchem, a także sterowanie różnorodnymi procesami, głównie technologicznymi i przemysłowymi. Działania te mają na celu przede wszystkim wzrost efektywności i zminimalizowanie błędów w powtarzalnych procesach.

• Nomagic – oferuje usługi skierowane dla e-commerce, bazujące na inteligentnej robotyce. Rozwiązania te potrafią całkowicie zautomatyzować proces pobrania z magazynu, sortowania i pakowania towarów.

Ponadto, jak widać z powyższego zestawienia, wiele start-upów w celu rozwiązania określonego zagadnienia czerpie jednocześnie z kilku różnych dziedzin. Ta interdyscyplinarność to kolejny znaczący wyróżnik deep techu. Jak szacuje Boston Consulting Group, nawet 96 proc. start-upów operujących w ramach deep tech korzysta z przynajmniej dwóch różnych technologii do realizacji swoich projektów.

Deep tech w Polsce – jest nieźle, ale…

Przedstawione powyżej przykłady spółek mogą także prowadzić do wniosku, że deep tech całkiem dobrze zadomowił się już na rodzimym podwórku. Faktycznie, jak pokazuje zestawienie przygotowane przez fundusz Aper Ventures, aż 60 proc. z blisko 260 projektów deep tech w regionie rozwijanych jest przez polskie start-upy.

(Źródło: Aper Ventures)

Oczywiście, deep tech to sektor dopiero dojrzewający, zarówno w Polsce, jak i na świecie. Głównym sposobem finansowania start-upów tego sektora są fundusze venture capital i choć te skupiające się na finansowaniu projektów deep tech wciąż są w mniejszości, ich udział w rynku rośnie.

Według FundingBox Deep Tech Fund, w ostatnich czterech latach można było zaobserwować aż czterokrotny wzrost wydatków inwestycyjnych w tym obszarze. W Polsce w deep techach specjalizują się między innymi Sunfish Partners oraz wspomniany FundingBox Deep Tech Fund.

Deep tech się rozwija, bo jest na niego zapotrzebowanie

Istnieją dedykowane projektom deep tech programy, jak choćby międzynarodowy „Scale-Up Champions” realizowany m.in. przez Poznański Park Naukowo-Technologiczny. Ekspansja międzynarodowa wydaje się zresztą naturalną drogą rozwoju dla deep techu – może ona ułatwić nie tylko finansowanie, ale również monetyzację i późniejsze skalowanie rozwiązań opracowywanych przez młode start-upy.

Nie bez znaczenia jest również wsparcie, jakie mogą okazać giganci rynkowi, stale szukający nowych, innowacyjnych rozwiązań. Dla przykładu, Google, Amazon czy Apple okazują coraz większe zainteresowanie deep techem, widząc w nim potencjał dalszego rozwoju i zyskania kolejnej przewagi konkurencyjnej. Tym samym młoda firma może stać się dostawcą innowacyjnej technologii dla największych graczy na świecie.

Szczególnie jeśli operuje w zakresie pojazdów autonomicznych, wirtualnej rzeczywistości czy sztucznej inteligencji. Dobitnie potwierdzają to szacunki: jak podaje Statista, przychody z AI stosowanej do celów korporacyjnych wzrosną globalnie z 1,6 mld dolarów w 2018 r. do ponad 31 mld dolarów w 2025 r.

Ludzkość potrzebuje głębokich technologii – szczególnie teraz

Ale prawdziwym argumentem za zasadnością rozwoju projektów z zakresu deep tech jest po prostu dynamika zmian otaczającego nas świata. Wspomniane już wyzwania, przed jakimi staje ludzkość, wymagają opracowywania innowacyjnych technologii, mogących na nie odpowiedzieć. Oto jedynie kilka ze współczesnych problemów, których rozwiązań możemy upatrywać właśnie w głębokich technologiach:

• Produkcja żywności dla stale rosnącej populacji Ziemi – tutaj pomóc może nie tylko biotechnologia, ale również np. rozwiązania z zakresu sztucznej inteligencji wspierane przez pojazdy autonomiczne.
• Gospodarka odpadami i ograniczenie ich produkcji – innowacyjne materiały mogą być odpowiedzią na rosnącą ilość odpadów, w szczególności tworzyw sztucznych.
• Leczenie chorób cywilizacyjnych – już teraz start-upy deep tech pokazują swój potencjał w walce o zdrowie społeczeństw, nie tylko w kwestii opracowywania nowych metod terapii, lecz również ograniczania czynników wpływających na rozwój wielu schorzeń.
• Ochrona przed klęskami żywiołowymi i katastrofami. Tutaj znowu możemy podać przykład rodzimej firmy SmokeD. Jej rozwiązanie, wykorzystujące m.in. system kamer i dronów, pozwala wykrywać ogniska pożarów na terenach niezurbanizowanych.

Czy deep tech może zmienić nie tylko oblicze biznesu, ale i świata? Zdecydowanie tak, bo biznes potrzebuje nowych sposobów na budowanie konkurencyjności, a świat na zapewnienie odpowiednich warunków życia jego mieszkańcom. W obu przypadkach deep tech może sprawdzić się doskonale. Głębokie technologie to przyszłość.