Wywiad. SD-WAN tak dobry, jak go zaprojektujesz

SD-WAN to jedno z najnowszych rozwiązań budowy dostępu do internetu i zarządzenia siecią w firmie. Zaprojektowane tak, aby przynosić korzyści każdej organizacji – niezależnie od wielkości.  Narzędzie to diagnozuje problemy, pozwala na szybką i prostą rozbudowę, zapewnia niezmiennie płynny kontakt pomiędzy użytkownikami oraz zmniejsza koszty. Co warto o nim wiedzieć?

Definicja sieci SD-WAN jest zdecydowanie niezbyt seksi. To rozległa sieć definiowana programowo, która wykorzystuje ogólnodostępny internet do zarządzania organizacją za pomocą szyfrowanych tuneli. Wbrew pozorom SD-WAN ma w sobie również wiele magii. O tym, czym naprawdę jest, jak go wybrać dla firmy i ile może to kosztować rozmawiamy z ekspertem Maciejem Możdżonkiem, starszym kierownikiem grupy produktów w Orange Polska, który na co dzień zajmuje się wdrażaniem sieci SD-WAN. 

Czym właściwie jest SD-WAN? Czy da się go porównać do tradycyjnej sieci używanej w firmie?

Zdefiniowanie sieci SD-WAN faktycznie nie jest proste, ponieważ jest to bardzo złożone rozwiązanie, które trudno jest porównać z tradycyjnymi sieciami transmisji danych. W swoim założeniu jest swego rodzaju nakładką na już istniejące sieci. Nie interesuje nas, czy firma korzysta z łączy MPLS, internetu stacjonarnego, czy internetu LTE. Ważne, żeby był to protokół IP i na tym można zbudować naszą sieć (SD-WAN) zgodnie z wymaganiami klienta.

Do tego możemy dodać kilka ciekawych rozwiązań – sterowanie aplikacjami, ustawienie priorytetów dla aplikacji, tworzenie i zarządzanie politykami bezpieczeństwa, wysyłanie informacji między lokalizacjami, a także bardziej zaawansowanych – np. udostępniania całego portalu do zarządzania i monitorowania sieci.

To jest magia sieci SD-WAN koncentrującej się na szeroko pojętym user experience. Klient ma być maksymalnie zadowolony z aplikacji, z których korzysta na co dzień i to on decyduje, które z nich są najważniejsze. SD-WAN wymyka się przy tym standardowemu rozumieniu sieci. Tutaj nie są ważne parametry takie jak opóźnienie, jitter czy straty pakietów. Wszystkie usługi i aplikacje mają po prostu działać, a użytkownik nie przejmuje się tym, jak się to odbywa.

Co trzeba zrobić, aby go wdrożyć? Czy wystarczy zgłosić się do dostawcy, czy też trzeba się do tego przygotować?

Jak mawia jeden z naszych inżynierów – SD-WAN jest tak dobry, jak go zaprojektujesz. Jego wdrożenie wymaga pewnego zaangażowania zarówno ze strony dostawcy, jak i klienta. Podstawą do rozpoczęcia pracy są dostępy, czyli dostęp do internetu bądź MPLS. Tutaj nie ma znaczenia, czy jest to dostęp nasz, czyli Orange Polska, czy jest to sieć innego dostawcy. Oczywiście w idealnym świecie firma powinna wykorzystać minimum dwa dostępy do sieci – podstawowy i zapasowy, ale SD-WAN nie rozróżnia dostępów w ten sposób. Dla niego są to dwa równorzędne łącza, które może w efektywny sposób wykorzystać. Sieć SD-WAN może działać na jednym łączu, ale nie jest to preferowane rozwiązanie. Im jest ich więcej, tym szerzej potrafi „rozwinąć skrzydła”.

Rozwiązania SD-WAN może wykorzystać każda firma – mała i duża. Istnieją ciekawe rozwiązania nawet dla bardzo niewielkich przedsiębiorstw, które już korzystają z internetu u lokalnego dostawcy, same zaopatrzyły się w sprzęt sieciowy i uruchomiły na tym IPsec [protokoły szyfrujące – przyp. red.]. To wszystko możne być łatwo zastąpione przez SD-WAN. Poza dostępem do sieci firma powinna mieć zwyczajnie pomysł na to, jakie rozwiązania i możliwości przydałyby się jej w codziennej pracy.

Ile może trwać taka implementacja? Czy jest ona uzależnione od wielkości przedsiębiorstwa?

Jak w przypadku każdego projektu informatycznego możemy powiedzieć – to zależy. Weźmy przykład, w którym w firmie jest już zrealizowana wspomniana wcześniej maksymalna podstawa, czyli ma ona dostęp do internetu.

Dalej wiele zależy od wielkości sieci, tego jak będzie zaprojektowana, np. na ile segmentów będzie podzielona. Możemy wprowadzić różne polityki dotyczące choćby poziomów zabezpieczeń dla poszczególnych działań czy dostępów dla różnych działów firmy. Dlatego też sam projekt trudno jest oszacować według ścisłych ram czasowych.

Z drugiej strony, jeśli już mamy stworzony projekt sieci, samo uruchomienie SD-WAN po dostarczeniu routerów do sieci jest kwestią dosłownie kilku minut. Następuje autoryzacja urządzeń, aktualizacja oprogramowania, wgranie szablonów i… można korzystać.

Co, w takim razie, zmieni się dzięki niemu? Jakie korzyści przyniesie firmie?

SD-WAN pozwala dosłownie zlokalizować problemy w firmie. Mieliśmy przykład klienta prowadzącego sieć sklepów, których pracownicy narzekali na spowolnienie działania sieci w godzinach największego ruchu. Jak się okazało, winne nie było wcale źle zwymiarowane łącze dostępowe, a ustawiona odgórnie aktualizacja oprogramowania antywirusowego o konkretnej godzinie. Problem udało się zlokalizować już po 2-3 dniach od wdrożenia SD-WAN, co znacząco podniosło komfort pracy. SD-WAN takie diagnozy dostarcza od ręki.

SD-WAN jest bardzo elastyczny i to pod wieloma względami. Pozwala podłączyć do niego różne serwisy korzystające z zupełnie innych rozwiązań i nadać im odpowiednie priorytety. W ten sposób możemy np. dać danej lokalizacji dostęp do dodatkowych usług.  Nie znajdziemy tego w standardowych dostępach transmisji danych. Bardzo dużą elastyczność mamy również w kwestii doboru łączy dostępowych, bo nie zmusza to firmy do konieczności zmiany dostawcy internetu.

Korzyścią jest też elastyczność w zarządzaniu ruchem. Nie musimy skupiać całej transmisji danych w głównej lokalizacji, gdzie ruch zostanie przepuszczony przez centralne zabezpieczenia. Możemy ruch mniej istotny, jak np. dostęp do ogólnego internetu dla pracowników, kierować bezpośrednio z i do danej lokalizacji – oczywiście z zastosowaniem zdefiniowanych wcześniej polityk bezpieczeństwa. Do tego ważna jest szybkość wdrożenia sieci SD-WAN, o czym już wspominaliśmy.

Do zalet SD-WAN zaliczymy także możliwość jego szybkiej rozbudowy, eksplorowania go i zwiększania możliwości małymi krokami. To nie jest sieć stworzona raz i na stałe, można ją rozbudowywać wedle potrzeb, ale i wraz ze zdobywaniem doświadczenia.

Na koniec nie można zapomnieć o łatwym zarządzaniu aplikacjami. Identyfikowanie ich przez SD-WAN, nadawanie im priorytetów w sieci firmowej, określenie minimalnych parametrów dla łączy dostępowych potrzebnych do poprawnego działania aplikacji, to wszystko prowadzi do zwiększenia efektywności działania firmy.

Jest jeszcze jedno ważne pytanie – czy wdrożenie sieci SD-WAN jest drogie?

Na ostateczny koszt wpływa kilka elementów. Na ogół przy wycenach sprowadzamy cenę do jednej lokalizacji, co ułatwia oszacowanie budżety całej sieci. Wszystko zależy od tego, o jakim paśmie SD-WAN mówimy, jakimi funkcjonalnościami klient jest zainteresowany, jaki router SD-WAN będzie wykorzystany. Po określeniu tych wszystkich elementów dobieramy odpowiednie urządzenie oraz odpowiedni poziom licencji SD-WAN. Na tej podstawie dokonujemy ostatecznej wyceny sieci SD-WAN.

Zaczynając od najprostszych rozwiązaniach, mówimy o kosztach rzędu kilkudziesięciu złotych miesięcznie za jedną lokalizację klienta. Przy bardziej zaawansowanych rozwiązaniach są to koszty rzędu kilkuset złotych miesięcznie za jedną lokalizację. Współcześnie abonamenty są w wielu miejscach podstawą i staramy się odpowiednio rozłożyć wydatki tak, aby w zasadzie nie było żadnych kosztów początkowych.

Maciej Możdżonek, starszy kierownik grupy produktów w Orange Polska, który na co dzień zajmuje się wdrażaniem sieci SD-WAN.