Cyberprzestępczość, czyli jak poruszać się w sieci pełnej niebezpieczeństw

Zagrożenia w cyberprzestrzeni czaić się mogą dosłownie wszędzie. Możesz paść ofiarą wycieku danych z jakiejś firmy, zaniedbań serwisu społecznościowego lub stać się bezpośrednim celem cyberprzestępców. Dowiedz się, czym jest cyberprzestępczość i jak wyglądają ataki hakerskie. Wyjaśnimy Ci też na czym polegały ataki hakerskie z ostatnich lat, czym są phishing, malware i ransomware, dlaczego należy zabezpieczać nie tylko komputery, ale też urządzenia mobilne, jak działają aplikacje powodujące wyciek danych z banku, na jakie wiadomości należy uważać, jakie zagrożenia w cyberprzestrzeni czyhają na firmy.

Korzystasz z bankowości online? Wyobraź sobie sytuację, w której wchodzisz na stronę swojego banku i chcesz zrealizować ważny przelew, ale na monitorze pojawia się informacja, że strona banku jest niedostępna. Chcesz dowiedzieć się, co się stało, więc szukasz informacji w serwisach informacyjnych, ale one też nie działają. Skoro nie media, to pewnie administracja rządowa informuje o jakimś kryzysie. Niestety, na witryny rządowe też nie możesz wejść. To nie jest scenariusz filmu, tylko opis tego, co przydarzyło się mieszkańcom Estonii w 2007 roku.

Cyberatak to nie science fiction – co to jest cyberprzestępczość?

Nie tylko Estończycy doświadczyli poważnego cyberataku. Ukraina, zima w 2015 roku. Kilkanaście stopni na minusie nie stanowi problemu dla mieszkańców domów wyposażonych w ogrzewanie. Problem w tym, że pewnego dnia wyłączono elektryczność. Okazało się, że hakerzy przejęli kontrolę nad elektrownią. Prawie 2 miliony osób zostały bez dostępu do prądu w samym środku zimy!

Na świecie do cyberataków dochodzi co 37 sekund – ostrzegają specjaliści z firmy Surfshark.

Pomyśl o sytuacji, w której leżysz na stole operacyjnym, ale lekarze nie są w stanie przeprowadzić operacji. Sprzęt komputerowy został zaszyfrowany i nie działa, ponieważ nastąpił cyberatak. Taka sytuacja miała miejsce w Wielkiej Brytanii, gdzie służba zdrowia została czasowo sparaliżowana na skutek ataku szkodliwego oprogramowania.

Najczęstsze zagrożenia związane z internetem – phishing, malware, ransomware

Wymienione wyżej sytuacje to przykłady rzadkich cyberataków o wielkiej skali rażenia, które najczęściej są motywowane politycznie. Czy to oznacza, że na co dzień zagrożenia w cyberprzestrzeni Cię nie dotyczą? Wręcz przeciwnie, niebezpieczeństwo w sieci czyha na Ciebie praktycznie wszędzie, a większość ataków wynika z czynników ekonomicznych. Cyberprzestępcy chcą po prostu szybko zarobić pieniądze, a internet daje im takie możliwości.

Wśród najpopularniejszych cyberzagrożeń dominują trzy najważniejsze, najczęściej wykorzystywane przez przestępców.

Dowiedz się więcej na temat phishingu >>

Dowiedz się więcej na temat ransomware >>

Wirus w telefonie

Coraz częściej to nie komputery stacjonarne czy laptopy są celem przestępców, a urządzenia mobilne. Z raportu „Polski Barometr Cyberbezpieczeństwa Społecznego” wynika, że ponad 90% Polaków posiada telefony komórkowe. Niewielu użytkowników jest jednak świadomych zagrożeń – tylko 6% posiadaczy smartfonów zabezpiecza swoje aparaty oprogramowaniem antywirusowym.

Coraz częściej to nie komputery stacjonarne czy laptopy są celem przestępców, a urządzenia mobilne. Z badania UKE przeprowadzonego w listopadzie 2021 roku wynika, że niemal 97% Polaków posiada telefony komórkowe. Niewielu użytkowników jest jednak świadomych zagrożeń i zabezpiecza swoje urządzenia oprogramowaniem antywirusowym.

 

Przeczytaj także: Bezpieczny internet na smartfonie – 6 podstawowych zasad

Ignorowanie zagrożeń mobilnych to bardzo niepokojące zjawisko, biorąc pod uwagę to, że liczba nielegalnego oprogramowania, w tym niebezpiecznych wirusów Android czy iOS, stale rośnie, a można je pobrać bardzo łatwo.

• Samoreplikujące się programy, czyli robaki, mogą dotrzeć do Ciebie w wiadomościach SMS, MMS czy przez inne media cyfrowe.
• Zagrożenia mogą też przybrać formę trojana, który instaluje się wraz z legalną aplikacją i np. usuwa wszystkie wychodzące i przychodzące wiadomości.
• Na smartfonach może wystąpić również ransomware, który szyfruje i blokuje ważne pliki.
• Zagrożeniem są też programy szpiegujące rejestrujące wszystkie informacje, takie jak wiadomości tekstowe, przeglądane strony www, aktywność aplikacji, naciskane przyciski, nazwy użytkownika czy hasła.

Zobacz, jak bezpiecznie korzystać z internetu na smartfonie >>

Niebezpieczeństwa związane z bankowością mobilną – cyberprzestępczość w Polsce

Ponad 17,5 milionów Polaków korzysta z telefonów do obsługi swojego rachunku bankowego – wynika z z raportu NetB@nk. Bankowość internetowa i mobilna, płatności bezgotówkowe za I kwartał 2022 roku. Jakie zagrożenia czekają na użytkowników kont bankowych w mobile? Ostatnie przypadki wykorzystania aplikacji mobilnych przez hakerów pokazują, jak dużą ostrożnością muszą kierować się posiadacze kont bankowych.

Jeśli jesteś posiadaczem kilku kont bankowych, konieczność korzystania z wielu aplikacji jest z pewnością uciążliwa. Idealnym rozwiązaniem byłby jeden uniwersalny program, który pozwalałby logować się do wszystkich banków. Wszystko wskazywało na to, że ktoś wysłuchał głosów użytkowników i stworzył aplikację Bankowość uniwersalna Polska, która dawała możliwość logowania się do 21 polskich banków. Aplikacja była dostępna do pobrania w sklepie Google Play.

Okazuje się jednak, że dane z logowania trafiały do hakerów. To nie jedyny problem z aplikacjami bankowymi w sklepie Google Play. Często są tam umieszczane fałszywe programy, bardzo zbliżone wizualnie do prawdziwych. Użytkownicy pobierają je, nie sprawdziwszy źródła, po czym wpisują login i hasło, które trafiają do hakerów.

W Polsce pojawiało się 6 różnych aplikacji podszywających pod bank BZ WBK (obecnie Santander Bank Polska). Podobny problem zanotował również bank PKO BP, który ostrzegał, że nielegalne oprogramowanie podszywające się pod jego oficjalną aplikację może przykładowo przekierować kody SMS czy wyświetlać fałszywy ekran logowania.

Cenisz sobie bezpieczeństwo? Zainstaluj program antywirusowy. Ale to nie wszystko, co możesz zrobić. Dodatkowym rozwiązaniem, które działa na podobnej zasadzie, jest CyberTarcza Orange. W przeciwieństwie do antywirusów nie trzeba jej instalować (działa po połączeniu z siecią Orange) – dzięki temu nie spowalnia urządzenia i nie zużywa baterii. CyberTarczy nie trzeba także aktualizować – robi to automatycznie. Możesz ją przetestować przez miesiąc za darmo.

Pamiętaj: Aby bezpieczniej korzystać z internetu, warto włączyć zarówno CyberTarczę, jak i antywirus.

Niebezpieczne komunikatory – zagrożenia w internecie dla dzieci, dorosłych i seniorów

Rosnąca popularność smartfonów w Polsce powoduje również wzrost zainteresowania użyciem komunikatorów takich jak WhatsApp, Facebook Messenger. Stanowi to kolejny rodzaj zagrożenia i okazję do wyłudzenia danych, którą pragną wykorzystać cyberprzestępcy.

Na początku 2019 roku oszuści złamali hasła i zhakowali konta na polskim Facebooku. Treści poznanych wiadomości posłużyły im do wyłudzenia pieniędzy od użytkowników Facebooka. Jedna osoba miała wyjątkowego pecha, ponieważ utraciła 1000 złotych. Oszuści dowiedzieli się, że w wyznaczonym terminie ma się ona udać do specjalisty. W określonym czasie podszyli się pod nią i napisali wiadomość do bliskiej jej osoby z prośbą o przesłanie  1000 złotych kodem BLIK (bliska osoba była przekonana, że jej rozmówca nie wziął ze sobą portfela i nie może opłacić wizyty).

To nie jedyny taki przypadek – bardzo często zdarza się, że dostajesz dziwne linki od znajomych na Facebooku. Otwarcie ich wiąże się ze ściągnięciem złośliwego oprogramowania. Niestety, nie zawsze możemy ustrzec się przed niebezpieczeństwem, a zawodzą podmioty przechowujące dane – w ten sposób następuje łamanie haseł Facebook.

Niebezpieczny biznes w cyfrowych czasach – zagrożenia w cyberprzestrzeni

Niestety, bardzo często pracownicy są nieświadomi zagrożeń. W pewnym eksperymencie rozdawano za darmo pendrive’y przed miejscem pracy. Okazało się, że większość osób podłączyła je do komputerów służbowych, co umożliwiłoby hakerom włamanie do sieci Wi-Fi przedsiębiorstwa czy hakowanie Skype. Pokazuje to, jak ważne jest szkolenie i uświadamianie pracowników, czym są zagrożenia związane z internetem.

Firmie mogą również zagrażać osoby z zewnątrz, które podstępem dostają się do biura. Przykładowo: osoba przychodzi na rozmowę kwalifikacyjną i prosi o wydrukowanie swojego CV, tłumacząc się, że ze stresu zapomniała zrobić to sama. Pracownik sekretariatu pozwala jej podłączyć pendrive’a do drukarki i wydrukować CV. Przy okazji instalowane jest jednak złośliwe oprogramowanie, a haker ma wgląd w sieci firmowe.

Nieuchwytni cyberprzestępcy

Liczba i skala cyberprzestępstw będzie rosła. Koszty, jakie cyberprzestępczość generuje dla światowej gospodarki zostały oszacowane w 2021 roku na 6 bilionów dolarów amerykańskich (to równowartość produktu krajowego brutto trzeciej co do wielkości gospodarki po Stanach Zjednoczonych i Chinach). Co gorsza, prognoza na rok 2025 szacuje straty dla globalnej gospodarki spowodowane przez cyberprzestępczość na poziomie 10,5 bln dolarów, co oznacza wzrost o 15 proc. w skali roku w latach 2021-2025!

Większość internetowych kryminalistów nie zostaje nigdy złapana. Często ci, których udaje się doprowadzić przed sąd, zostają skazani na niewielkie kary więzienia albo uniewinnieni z powodu braku dowodów. Przeświadczenie o względnej bezkarności w połączeniu z łatwym i tanim dostępem do odpowiednich narzędzi i wiedzy potrzebnej do przeprowadzenia cyberataków doprowadzi do tego, że cyberprzestępcy będą poważnym problemem dla policji. Celem ataków hakerów nie będą trudno dostępne banki czy instytucje finansowe, ale właśnie Ty – zwykły użytkownik internetu.

Zobacz, jak bronić się przed cyberatakami >>