Wszystko, co warto wiedzieć o sztukach walki

Sztuki walki najbardziej kojarzą się z Azją, lecz w rzeczywistości istniały już w czasach starożytnych w wielu różnych rejonach świata. Współcześnie coraz częściej są również dyscyplinami sportowymi, a największą popularnością cieszą się widowiskowe zawody takie jak K-1, a zwłaszcza MMA, gdzie rywalizują zawodnicy wywodzący się z różnych stylów. Sprawdź, jakie są najpopularniejsze rodzaje sztuk walki i czym one się różnią.

 

Rodzaje sztuki walki a sporty i systemy walki

Sztuki walki to sposoby walki wręcz i samoobrony oparte na systematycznym treningu. Rozwija on umiejętność stosowania poszczególnych technik, ale też uczy samokontroli, redukuje strach oraz poprawia szybkość, moc oraz wydolność i ogólną sprawność organizmu. Chociaż różne rodzaje sztuk walki powstawały od najdawniejszych czasów w niemal każdym rejonie świata, w XX wieku kino i film sprawiły, że kojarzą się głównie z Azją i to właśnie tamtejsze style są najbardziej znane.

Sztuki walki w ścisłym sensie należy odróżnić od sportów i systemów walki. W tych pierwszych tradycyjnie celem jest nie tylko samoobrona, ale także szeroko pojęty rozwój fizyczny, a często też osobowościowo-duchowy. Profesjonalny trening sportowy nastawiony jest z kolei głównie na wygrywanie w zawodach, zaś systemy walki (takie jak np. krav maga) były tworzone współcześnie na użytek militarny i do samoobrony wszelkimi metodami w rzeczywistych sytuacjach zagrożenia życia.

Rozróżnienia te nie są jednak ścisłe, bo bardzo wiele sztuk walki szybko stało się sportami, podobnie jak niektóre systemy walki (np. sambo). Inny ciekawy przykład to taekwondo, które opiera się na tradycyjnych koreańskich sztukach walki, lecz pierwotnie powstało na użytek armii, by wkrótce wrócić „do cywila” i stać się popularnym sportem, obecnie także olimpijskim.

Jakie są najpopularniejsze sztuki walki oparte na uderzeniach i kopnięciach?

Do najstarszych sposobów walki w naszym kręgu kulturowym należy boks, który znany był już w starożytnej Grecji. Najczęściej spotykane sztuki walki to te rodzaje, w których walczy się w pozycji stojącej oraz stosuje głównie ciosy ręką i nogą – jak we współczesnym kickboxingu. Wyewoluował on zresztą z karate, gdy część zawodników chciała brać udział w zawodach w formule full-contact, czyli zadawać ciosy z pełną siłą.

• Wspomniane karate to sztuka walki stworzona na Okinawie w Japonii, która współcześnie obejmuje ponad 100 różnych stylów.
• Kung Fu (a precyzyjniej mówiąc wushu) to tradycyjne chińskie sztuki walki, spopularyzowane na zachodzie przez Bruce’a Lee.
• Boks tajski (Muay Thai) wywodzi się z kolei z Tajlandii i kładzie duży nacisk także na uderzenia kolanami i łokciami.
• Caopeira powstała natomiast w Brazylii, opiera się przede wszystkim na okrężnych kopnięciach. W tradycyjnych wariantach silnie związana z rytualnymi tańcami i muzyką plemion afrykańskich i południowoamerykańskich.

Sztuki walki – rodzaje, które opierają się na chwytach

Inną grupą są style, w których podstawą – tak jak w zapasach – są chwyty i rzuty. Często stosuje się też w nich dźwignie i duszenia. Jakie są najpopularniejsze sztuki walki, które zaliczają się do tej kategorii?

• Ju-jitsu to tradycyjna japońska sztuka walki dążąca do obalenia przeciwnika i unieszkodliwienia go za pomocą chwytów.
• Judo wyewoluowało z ju-jitsu i stało się popularnym sportem, w którym walczy się głównie na stojąco, a po chwyceniu rywala stosuje się rzuty i następnie dźwignie oraz duszenia.
• Aikido też wywodzi się z Japonii, a popularność zawdzięcza w dużej mierze filmom ze Stevenem Seagal’em. Koncentruje się na obronie przed silniejszym i większym przeciwnikiem.
• Brazylijskie ju-jitsu (BJJ) wywodzi się z jiu-jitsu, zapasów i judo, łącząc te style zwłaszcza na użytek walki w parterze.
• Sambo to rosyjska sztuka walki, która pierwotnie powstała jako system walki na użytek Armii Czerwonej; czerpie z judo i lokalnych form zapasów, dodając inne techniki samoobrony.

Wszechstylowe dyscypliny, łączące różne rodzaje sportów i sztuk walki

Współcześnie ogromną popularnością widzów cieszą się walki w formule K-1 i MMA, w których biorą udział zawodnicy wywodzący się z różnych sportów i sztuk walki. K-1 dopuszcza ciosy ręką i kopnięcia (w tym kolanem) oraz opiera się na zmodyfikowanych zasadach japońskiego kick-boxingu. W walkach biorą też jednak udział zawodnicy trenujący między innymi boks tajski, boks, oraz karate i taekwondo.

Jeszcze bardziej liberalne są zasady walk MMA (skrót angielskiego mixed martial arts, czyli mieszane sztuki walki). Do uderzeń i kopnięć w „stójce” dochodzą tu bowiem rzuty, dźwignie i duszenia, także w parterze. Istotną rolę ogrywającą więc również techniki zaczerpnięte z takich sportów i sztuk walki jak choćby brazylijskie jiu-jitsu, sambo, judo i zapasy. Pierwszym prekursorem dzisiejszego MMA był pankration (połączenie boksu i zapasów uprawiane w starożytnej Grecji), a bliższą inspiracją organizowane od lat 20. XX wieku w Brazylii walki vale tudo (co dosłownie znaczy po portugalsku „idzie wszystko”, ewentualnie „wszystko można”).

Najbardziej znane polskie organizacje, które promują tego typu wszechstylową rywalizację, to Konfrontacja Sztuk Walki (KSW) oraz Fight Exclusive Night (FEN), czyli Ekskluzywna Noc Walki. Gale KSW i FEN transmitowane są w systemie PPV, a obejrzysz je dzięki Orange TV.

Przeczytaj również: Gale KSW – gdzie je oglądać?

KSW organizuje walki w formule MMA od 2004 roku i jest europejskim liderem oraz jedną z największych tego typu organizacji na świecie. Pierwsza gala FEN odbyła się natomiast w 2013 roku, ale od tego czasu wydarzenia te zyskały znacznie większą popularność. Składają się zarówno z walk na zasadach MMA, jak i w formule K-1.

Przeczytaj również: Oglądaj transmisje gal FEN w telewizji Orange

Pakiety Orange Love z telewizją