Z tego artykułu dowiesz się:

• co to jest cyberprzemoc,
• jak zapobiegać cyberprzemocy,
• jak reagować na jej przejawy.

Nowe technologie są dziś nieodłącznym elementem życia nas samych i naszych dzieci. Wraz z rozwojem serwisów społecznościowych  wzrosła liczba przypadków przemocy z wykorzystaniem urządzeń elektronicznych i internetu. Ważne jest, aby rodzice nauczyli dziecko, jak jej unikać oraz jak reagować na jej przejawy.

Co to jest cyberprzemoc?

Cyberprzemoc (cyberbullying) w przypadku dzieci i młodzieży to najczęściej przemoc rówieśnicza przy użyciu internetu i telefonów komórkowych. Jest to jedno z poważniejszych i bardziej powszechnych zagrożeń, z jakimi mogą mieć kontakt młodzi internauci, szczególnie w wieku gimnazjalnym.

Najpopularniejsze formy cyberprzemocy to:

• publikowanie ośmieszających filmów lub zdjęć,
• publikowanie wulgarnych, prześmiewczych lub pełnych nienawiści i agresji komentarzy i wpisów,
• włamania na konta serwisów społecznościowych,
• nękanie telefonami i SMS-ami,
• podszywanie się pod inne osoby,
• wykluczanie ze społeczności internetowych.

Przemoc w sieci często występuje równolegle z tradycyjną przemocą rówieśniczą. Specyfika sieci (zasięg, możliwość pozornie anonimowego działania sprawcy) powoduje, że nawet błaha sytuacja może stać się dla dziecka trudnym doświadczeniem.

Jak zapobiegać cyberprzemocy i na nią reagować?

Każde dziecko może paść ofiarą cyberprzemocy. Może być również jej świadkiem lub sprawcą. Zapytaj dziecko o jego wiedzę i doświadczenia związane z cyberprzemocą i wspólnie porozmawiajcie, co jest dozwolone, a co zabronione w kontaktach z innymi w sieci, i jak powinno reagować na cyberprzemoc.

• Powiedz dziecku, że jeśli padnie ofiarą przemocy w sieci, powinno natychmiast zwrócić się do Ciebie lub innej zaufanej osoby dorosłej (nauczyciel, pedagog szkolny). 
   
• Przekonaj je, że nie powinno odpowiadać na cyberprzemoc przemocą, doprowadzi w ten sposób do jej eskalacji. Nawet pozornie niewinny żart może być dla ofiary cyberprzemocy poważnym i trudnym doświadczeniem.
   
• Pokaż dziecku, jak może poinformować moderatora serwisu o nadużyciu (przycisk „Zgłoś nadużycie”).
   
• Pokaż dziecku, jak zabezpieczyć dowody cyberprzemocy (zapisanie e-maili, zrzutów ekranu z agresywnymi komentarzami w serwisach społecznościowych, natrętnych SMS-ów).
   
• Przekaż dziecku, że jako świadek cyberprzemocy powinno reagować: udzielić wsparcia ofierze, poinformować o sytuacji osobę dorosłą.
   
• Przekonaj dziecko, że nigdy nie powinno popierać przemocy (np. poprzez udostępnienie krzywdzących materiałów, klikanie „Lubię to!” czy przyłączanie się do złośliwych komentarzy).
   
• Poinformuj dziecko, że w trudnej  sytuacji może skorzystać z Telefonu Zaufania dla Dzieci Młodzieży: 116 111, www.116111.pl. 
   

Jeżeli dziecko stało się ofiarą cyberprzemocy, niezwłocznie przystąp do działania.

• Porozmawiaj z dzieckiem, udziel mu wsparcia, zapewnij mu opiekę. Jakiekolwiek dalsze kroki ustal z dzieckiem.
   
• Zabezpiecz dowody cyberprzemocy – zrób printscreen ekranu ze śladami cyberprzemocy, zachowaj kopie maili, zapisy rozmów, SMS-y, MMS-y itp.
   
• Zwróć się do administratora serwisu z żądaniem usunięcia przemocowych 
  materiałów, blokady konta sprawcy lub profilu, na którym znajdują się niewłaściwe treści – użyj formularza zgłoszenia nadużycia lub formularza kontaktowego.
   
• Jeżeli to możliwe, porozmawiaj ze sprawcą lub jego rodzicami – żądaj zaprzestania przemocy i usunięcia jej śladów z sieci.
   
• Poinformuj szkołę dziecka i razem podejmijcie działania, aby ograniczyć negatywne konsekwencje zdarzenia.
   
• W razie popełnienia przestępstwa przeciwko dziecku i zagrożenia jego bezpieczeństwa, poinformuj policję.
   
• Jeśli nie wiesz, jak rozwiązać problem związany z cyberprzemocą, zwróć się do konsultantów Telefonu Zaufania dla Rodziców i Nauczycieli  w sprawie Bezpieczeństwa Dzieci  (tel . 800 100 100).

Sprawdź też, czy szkoła Twojego dziecka prowadzi zajęcia profilaktyczne oraz czy ma opracowane procedury reagowania na cyberprzemoc. 

Pamiętaj

Reaguj na przejawy cyberprzemocy i naucz dziecko, jak powinno na nie odpowiadać. Nigdy nie bagatelizuj tego problemu. Cyberprzemoc może mieć dramatyczne skutki, zwłaszcza w sytuacji pozostawienia dziecka bez należytego wsparcia. Kategorycznie przestrzeż je przed angażowaniem się w cyberprzemoc w roli sprawcy.