Z tego artykułu dowiesz się:

• jak dzieci komunikują się  w internecie,
• ,z jakimi zagrożeniami związana jest komunikacja online i jak im zapobiegać,
• jakie są zasady kontaktów w sieci i poza nią.

Młodzi internauci korzystają z różnych narzędzi komunikacji w sieci, np. serwisów społecznościowych, czatów i komunikatorów internetowych. Za ich pośrednictwem kontaktują się ze znajomymi i budują relacje. Wraz z rozwojem tych narzędzi pojawiły się nowe zagrożenia  związane z nawiązywaniem niebezpiecznych kontaktów czy wyłudzaniem danych osobowych. Rolą rodziców jest uświadomienie dzieciom ryzyka, ustalenie zasad bezpieczeństwa i reagowanie w sytuacji zagrożenia.

Jak dzieci komunikują się w internecie?

Dla dzieci i młodzieży komunikacja to jedna z podstawowych funkcji internetu. Najczęściej wykorzystują w tym celu komunikatory,  które dają możliwość komunikacji tekstowej, przesyłania zdjęć, filmów czy rozmów wideo.

Komunikatory dostępne są w postaci serwisów internetowych, aplikacji na urządzenia mobilne oraz jako element serwisów społecznościowych, m.in. Facebooka. 

Dość wysoką popularnością wśród młodych internautów cieszą się czaty, czyli serwisy lub aplikacje dające możliwość komunikacji z wieloma, często nieznajomymi, osobami. Rozmowy na czatach często toczą się w tzw. pokojach tematycznych. Zazwyczaj związane są z określonym hobby, gatunkiem muzycznym, grami online, ale ich przebieg zależy od inwencji użytkowników.

Dowiedz się więcej o mediach społecznościowych.

Z jakimi zagrożeniami związana jest komunikacja online i jak im zapobiegać?

Pamiętaj, że dziecko korzystające z urządzenia podłączonego do sieci i wyposażonego w aparat i kamerkę internetową może prowadzić rozmowy wideo, robić sobie zdjęcia, nagrywać filmiki i w prosty sposób przesyłać je innym osobom lub udostępniać w sieci.

Ustalcie, w jaki sposób dziecko może dzielić się materiałami w sieci. Dzięki narzędziom kontroli rodzicielskiej możesz też zablokować możliwość korzystania z wybranych funkcji urządzenia, w tym m.in. z aparatu fotograficznego czy kamery.

Niebezpieczne kontakty w sieci

Młodzi internauci często zawierają w sieci nowe znajomości. Efektem takich kontaktów bywają też spotkania poza internetem. Daje to pole do nadużyć ze strony obcych poznanych w sieci – dzieci mogą się stać przedmiotem manipulacji.

Zagrożenia, które mogą pojawić się, gdy dziecko komunikuje się przez internet z nieznajomymi:

• uwodzenie dziecka,
• wyłudzanie od dziecka materiałów z jego udziałem o charakterze seksualnym i  erotycznym,
• angażowanie w rozmowy o seksie,
• wyłudzenie danych osobowych lub innych informacji w celach popełnienia przestępstwa przeciwko dziecku, rodzinie lub innym osobom,
• nakłanianie dziecka do podejmowania zachowań zagrażających jego zdrowiu, a nawet życiu (np. zażywanie narkotyków, namawianie do samookaleczeń).

Kontakty w sieci – zasady bezpieczeństwa

Przekonaj dziecko, że nie wszyscy w internecie są tymi, za których się podają. 
Naucz małego internautę zasady ograniczonego zaufania do osób, które poznaje online.

• Młodsze dzieci powinny mieć ograniczony dostęp do serwisów komunikacyjnych i korzystać z nich jedynie w obecności rodziców.
• Uświadom dziecku, jakie możliwości manipulacji daje internet oraz że osoby o złych intencjach mogą próbować nawiązać z nim kontakt. 
• Przekaż małemu internaucie, żeby kontaktował się online jedynie z osobami, które zna poza siecią. Ustalcie, że dziecko poinformuje Cię o wszystkich nowych znajomościach zawieranych przez internet. 
• Przestrzeż dziecko przed przyjmowaniem w serwisach społecznościowych zaproszeń do grona znajomych od osób, których nie zna osobiście.
• Zwróć uwagę dziecka, by w kontaktach online z nieznajomymi nie przesyłało prywatnych informacji i materiałów (zdjęć, filmów). 
• Ustal z dzieckiem kategoryczny zakaz przesyłania w sieci materiałów o charakterze intymnym. Porozmawiajcie o tym, jakie zagrożenia się z tym wiążą. 
• Przypomnij dziecku, że w sytuacji niepewności lub zagrożenia ze strony kogokolwiek w sieci zawsze powinno zwrócić się do Ciebie po pomoc.

Zobacz więcej na temat zasad bezpieczeństwa w sieci.

Spotkania z osobami poznanymi w sieci – zasady bezpieczeństwa

W przypadku młodszych dzieci najbezpieczniej jest całkowicie wykluczyć spotkania z osobami znanymi jedynie z internetu. W przypadku dzieci starszych – spotkania takie mogą się odbywać jedynie zgodnie z ustalonymi zasadami, pod ścisłym nadzorem rodziców.

Stosuj poniższe zasady, aby zapewnić dziecku maksimum bezpieczeństwa.

• Ustal z dzieckiem, że poinformuje Cię o każdej propozycji spotkania otrzymanej od osoby poznanej w sieci.
• Uzgodnijcie, że do spotkania może dojść jedynie za zgodą rodziców.
• Idź z dzieckiem na spotkania lub zapewnij mu towarzystwo innej zaufanej osoby dorosłej (w przypadku starszych dzieci mogą to być znajomi lub starsze rodzeństwo).
• Spotkanie powinno się odbyć w ciągu dnia w miejscu publicznym. 

Uwodzenie dzieci w sieci w celu pozyskania materiałów pornograficznych i/lub spotkania poza internetem to przestępstwo. Już same próby takich działań są karalne.

Co zrobić, gdy zauważysz problem?

Jeżeli podejrzewasz, że Twoje dziecko padło ofiarą uwodzenia w sieci, natychmiast reaguj.

• Porozmawiaj z dzieckiem, zapewnij mu wsparcie i nie oceniaj. Zachęć, żeby opowiedziało Ci o sytuacji.
• Sprawdź zapisy rozmów z potencjalnym sprawcą, zabezpiecz dowody ewentualnego przestępstwa (printscreeny, zapisy rozmów, SMS-y itp.).
• Poinformuj o zdarzeniu policję.
• Upewnij się, że dziecko nie kontynuuje zagrażającej mu relacji. 

Pamiętaj

Naucz dziecko zasady ograniczonego zaufania do osób poznanych w sieci i przekonaj je, 
że liczba znajomych w serwisach społecznościowych nie jest wyznacznikiem jego wartości. Przekonaj je też, aby mówiło Ci o sytuacji, gdy coś go zaniepokoi w sieci.